Er is een bepaald type mens dat we vaak zien bij Burnout Poli: betrokken, zorgzaam, verantwoordelijk. Mensen die anderen helpen, ondersteunen, begeleiden, troosten, motiveren. In hun werk, of privé. Mensen die geven – en vaak ook blijven geven.
Tot het op is.
Burn-out draait niet alleen om werkdruk of perfectionisme. Soms komt het simpelweg doordat je emotioneel te veel van jezelf vraagt, zonder genoeg tijd om bij te tanken. Emotionele belasting is een onderschatte, maar veelvoorkomende oorzaak van uitputting en burn-outs.
Het raakt vooral de ‘zorgers’
Als je werkt in de zorg, het onderwijs, maatschappelijk werk – of intensief mantelzorger bent – dan is er één constante factor: je geeft elke dag iets van jezelf. Je aandacht, je geduld, je empathie. En dat doe je omdat het belangrijk is. Omdat het betekenisvol is.
Maar betekenisvol betekent niet dat het niet slopend kan zijn.
Neem Femke, leerkracht op een basisschool. Ze is dol op haar leerlingen, maar de verhalen thuis raken haar steeds meer. “Je weet dat je niet alles kunt oplossen,” zegt ze, “maar het doet toch iets met je.” Tel daar een vol klaslokaal, veeleisende ouders en weinig rustmomenten bij op, en het is niet gek dat ze ’s avonds niks meer te geven heeft – ook niet aan zichzelf.
Je raakt langzaam leeg door emotionele belasting
Bij emotionele belasting is het probleem niet altijd zichtbaar van buiten. Je doet je werk, je functioneert, je bent er voor de ander. Maar vanbinnen raak je langzaamaan leeg.
Een paar herkenbare signalen:
- Je voelt je uitgeput na sociale interacties.
- Je hebt weinig ruimte voor je eigen emoties.
- Je merkt dat je steeds meer ‘op de automatische piloot’ gaat.
- Je bent sneller geraakt of juist afgestompt.
- Je voelt je schuldig als je een grens wilt stellen.
Dit zie je vaak bij mensen die gewend zijn om te zorgen. Mensen met een groot empathisch vermogen, die niet zomaar ‘uit’ kunnen schakelen.
En dat hoeft ook niet. Maar wel met voldoende ruimte voor herstel.
Emotionele arbeid is ook arbeid
Een gesprek voeren met een huilende patiënt. Een klas vol kinderen met thuisproblemen opvangen. Dagelijks zorgen voor een ouder die achteruitgaat. Dit zijn geen “randzaken”. Dit ís werk. Dit ís belasting. Alleen krijgt het zelden de status of hersteltijd die fysieke of cognitieve belasting krijgt.
Je loopt geen blaren, je mist geen deadlines – maar je raakt wel op.
Nina, mantelzorger voor haar partner, zegt het zo: “Iedereen zegt: wat knap dat je het allemaal doet. Maar niemand vraagt hoe ik het volhoud. Soms voel ik me alsof ik niet meer besta – alleen nog maar functioneer.”
Waarom het raakt aan wie je bent
Wat emotionele belasting extra zwaar maakt, is dat het raakt aan de diepste lagen van je identiteit: je zorgzaamheid, je loyaliteit, je gevoel van betekenis. Dat maakt het ook zo lastig om afstand te nemen. Want waar stopt het zorgen, en waar begin jij?
Hier raken we opnieuw aan de 3 M’s:
- Meaning: je werk of zorgsituatie heeft zin, maar voelt soms als te veel om te dragen.
- Membership: je voelt je nodig, maar ook vaak alleen in je verantwoordelijkheid.
- Mastery: je doet je best, maar het gevoel van succes blijft uit – want het is nooit “af”.
Hoe voorkom je dat geven ten koste van jezelf gaat?
Zorg begint bij jezelf – en ja, dat is een cliché, maar wel een waar cliché. Een paar ankers om bij stil te staan:
- Plan hersteltijd alsof het een afspraak is. Niet als luxe, maar als noodzaak.
- Wees eerlijk over je grenzen. Voor anderen zorgen betekent niet jezelf vergeten.
- Praat erover. Bij collega’s, vrienden, of een professional. Draag je verhaal niet alleen.
- Erken emotionele arbeid als arbeid. Ook al zie je het niet op je takenlijst.
Geven is mooi. Zorgen is waardevol. Maar jij bent dat ook. En als je opbrandt, kan niemand daar meer op bouwen – jijzelf het minst.
Wil je eens met ons spreken daarover. Een luisterend oor. Kom vrijblijvend langs in een van onze vestigingen of boek direct een vrijblijvende oriëntatiesessie in met onze coaches.
